.އަށްޑުވަސް މަޖައްލާގެ ފުރަތަމަ އަދަދު

އަށްޑުވަސް މަޖައްލާގެ ފުރަތަމަ އަދަދު

 އަށްޑުވަސް ފުރަތަމަ އަދަދު ވިދާޅުވުމަށް ތިރީގައިވާ ލިންކަށް ފިތާލައްވާ: 

https://issuu.com/adduvasnews.com/docs/adduvas_issue_1

 އަށްޑުވަސް ޖެނުއަރީގެ އަދަދު ވިދާޅުވުމަށް ތިރީގައިވާ ލިންކަށް ފިތާލައްވާ

https://issuu.com/adduvasnews.com/docs/to_issue_adduvas

adduvas

އަށްޑުވަސް ޖެނުއަރީގެ އަދަދު

އިބްރާހިމް ނާސިރު  (ސުމުއްވުލް އަމީރު އިބްރާހިމް ނާސިރު ރަންނަބަނޑޭރި ކިލެގެފާނު) އަކީ ރާއްޖޭގެ މިނިވަންކަމުގެ ބާނީ އަދި ދެވަނަ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ފުރަތަމަ ރައީސެވެ. ދިވެހި ސަރުކާރުގެ އެންމެ އިސް މަގާމު 19 އަހަރު ވަންދެން ނާސިރު ފުރުއްވިއެވެ. އިބްރާހިމް ނާސިރަކީ ރާއްޖޭގެ ބޮޑުވަޒީރުކަމާއި، ތަފާތު އެތައް ވުޒާރާއެއްގެ ވަޒީރުކަން ފުރުއްވި ސްޓޭޓްސްމަނެކެވެ. 

އިބްރާހިމް ނާސިރު  (ސުމުއްވުލް އަމީރު އިބްރާހިމް ނާސިރު ރަންނަބަނޑޭރި ކިލެގެފާނު) އަކީ ރާއްޖޭގެ މިނިވަންކަމުގެ ބާނީ އަދި ދެވަނަ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ފުރަތަމަ ރައީސެވެ. ދިވެހި ސަރުކާރުގެ އެންމެ އިސް މަގާމު 19 އަހަރު ވަންދެން ނާސިރު ފުރުއްވިއެވެ. އިބްރާހިމް ނާސިރަކީ ރާއްޖޭގެ ބޮޑުވަޒީރުކަމާއި، ތަފާތު އެތައް ވުޒާރާއެއްގެ ވަޒީރުކަން ފުރުއްވި ސްޓޭޓްސްމަނެކެވެ. އަދި ރާއްޖޭގެ ތަރައްގީގެ މުހިންމު ތަނބުތަކެއް ގާއިމްކުރެއްވި އިގްތިސާދީ މާހިރެކެވެ. 

26 ޖުލައި 1965 ގައި އިނގިރޭސިންގެ ޙިމާޔަތުގެ ދަށުން ރާއްޖެއަށް ފުރިހަމަ މިނިވަންކަން ހޯއްދަވައިދެއްވިއެވެ. އެ މިނިވަންކަމުގެ އެއްބަސްވުމުގައި އިނގިރޭސި ސަރުކާރާއެކު ސޮއިކުރެއްވީ އެމަނިކުފާނެވެ. އައްޑުއަތޮޅު ގަމުގައި ހިންގަމުން ގެންދިޔަ އިނގިރޭސިންގެ ޢަސްކަރީ ބޭސް ހިންގުން ނިމުމަކަށް ގެންނެވީވެސް އެމަނިކުފާނުގެ ވެރިކަމުގައެވެ. ރާއްޖޭގައި ފަތުރުވެރިކަން ފެށްޓެވީވެސް އެމަނިކުފާނުގެ ވެރިކަމުގައެވެ. އަދި ރާއްޖޭގައި އިނގިރޭސި މީޑިއަމަށް ކިޔަވައިދެއްވަން ފެށްޓެވީވެސް އެމަނިކުފާނެވެ.

އިބްރާހިމް ނާސިރު އުފަންވެ ވަޑައިގަތީ 2 ސެޕްޓެމްބަރު 1926 ގައެވެ. އަވަހާރަވީ 22 ނޮވެމްބަރު 2008 ގައެވެ. 

ނާސިރު ކުޑަ ދުވަސްކޮޅަކު ސިލޯނަށް ވަޑައިގެން ކިޔަވާ ވިދާޅުވިއެވެ. އެއަށްފަހު އަނބުރާ ވަޑައިގެން އުޅުއްވީ ބޮޑަށް ސަރުކާރުގެ އެކި މަގާމު އަދާކުރެއްވުމުގައެވެ. 

ރާއްޖޭގެ ފުރަތަމަ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ނިމުމަށްފަހު ވެރިކަމަށް ވަޑައިގަތީ ވެލާނޭގޭ އިބްރާހިމް މުހައްމަދު ދީދީއެވެ. އޭގެ މާ ގިނަ ދުވަހެއް ނުވެ، 1955ގައި އިބްރާހިމް މުހައްމަދު ދީދީ އާލާސްކަންފުޅަކަށް ފަރުވާއަކަށް ސިލޯނަށް ވަޑައިގަންނަވަން ޖެހި ވަޑައިގަތެވެ. އެއަށްފަހު ދިވެހި ދައުލަތުގެ ކަންކަން ހިންގެވުމާ ހަވާލުވެވަޑައިގަތީ ނާސިރެވެ. ނާސިރު ބޮޑު ބޭބޭފުޅަށް އެންގެވީ އަނބުރާ ރާއްޖެ ވަޑައިނުގަތުމަށެވެ. އެއަށްފަހު، ދިވެހި ދައުލަތުގެ އެންމެ ބާރުގަދަ ބޭފުޅަކަށް ނާސިރު ވެވަޑައިގަތެވެ.

އިބްރާހިމް ނާސިރުގެ އުމުރުން 31 އަހަރުފުޅުގައި (12 ޑިސެމްބަރު 1957) ގައި ރާއްޖޭގެ ބޮޑުވަޒީރުކަން ލިބިވަޑައިގަތެވެ. 26 ޖުލައި 1965ގައި އިނގިރޭސި ހިމާޔަތުގެ ދަށުން ރާއްޖެއަށް ފުރިހަމަ މިނިވަންކަން ހޯއްދަވައިދެއްވީ ނާސިރެވެ. އެ އެއްބަސްވުމުގައި ދިވެހި ދައުލަތުގެ ފަރާތުން ސޮއިކުރެއްވީ ނާސިރެވެ. 

ރާއްޖޭގެ ދެވަނަ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ފުރަތަމަ ރައީސްކަމާ ނާސިރު ހަވާލުވެ ވަޑައިގަތީ 11 ނޮވެމްބަރު 1968 ގައެވެ. މި މަގާމުގައި 10 އަހަރު ހުންނެވުމަށްފަހު 11 ނޮވެމްބަރު 1978 ގައި މަގާމުން އިސްތިއުފާ ދެއްވިއެވެ. 

ނާސިރުގެ މުހިންމު ޚިދުމަތްތައް

-	26 ޖުލައި 1965 ގައި ރާއްޖެއަށް މިނިވަންކަން ހޯއްދަވައިދެއްވުން

-	އިނގިރޭސި ތައުލީމު ފެއްޓެވުމާއި އޭލެވެލް ތައާރަފްކުރެއްވުން

-	އަތޮޅު ތައުލީމީ މަރުކަޒުތައް ގާއިމްކުރެއްވުން

-	އަންހެނުންނަށް ވޯޓުލުމުގެ ފުރުސަތު

-	ނަރުހުން ތަމްރީނުކުރަން ފެއްޓެވުން

-	ހެލްތު ސެންޓަރުތައް ގާއިމްކުރެއްވުން

-	ފުރަތަ ހޮސްޕިޓަލް ގާއިމްކުރެއްވުން

-	ފުރަތަމަ އެއާޕޯޓު ގާއިމްކުރެއްވުން

-	ޓުއަރިޒަމް އިންޑަސްޓްރީ ތައާރަފްކުރެއްވުން

-	އިންޖީނުލީ މަސްދޯނި ތައާރަފްކުރެއްވުން

-	ފެލިވަރު މަސްބަންދުކުރާ ކާރުހާނާ ގާއިމްކުރެއްވުން

-	މޯލްޑިވްސް ޝިޕިންގ ލިމިޓެޑު ގާއިމްކުރައްވައި، ޝިޕިން ލައިން ފުޅާކުރެއްވުން

އިބްރާހިމް ނާސިރަކީ ވެލާނާގޭ މުހައްމަދު ދީދީގެ އަހުމަދު ދީދީގެ ބޭފުޅެކެވެ. މަންމާފުޅަކީ ފުވައްމުލަކު އައިޝަތު މޫސާ ދީދީއެވެ. ނާސިރުގެ ބައްޕަ ފަރާތު ބޮޑުބޭބޭފުޅަކީ ފުރަތަމަ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ނައިބުރައީސް ވެލާނާގޭ އިބްރާހިމް މުހައްމަދު ދީދީއެވެ. 

އިބްރާހިމް ނާސިރު ތިން ބޭފުޅަކާ ކައިވެނި ބައްލަވައިގެން، 5 ބޭފުޅުން ލިބިވަޑައިގެންނެވިއެވެ. 

ސޯސަންގޭ ތުއްތުދޮންގޮމާ (އައިޝަތު ޒުބައިރު) އާއި ކައިވެން ބައްލަވައިގެން ލިބިފަޑައިގެންނެވި ބޭފުޅަކީ އަހުމަދު ނާސިރެވެ. 

ބަގީޗާގޭ މަރިޔަމް ސައީދުއާއި ކައިވެނި ބައްލަވައިގެން ލިބިވަޑައިގެންނެވި ބޭފުޅުންނަކީ، މުހައްމަދު ނާސިރާއި އަލީ ނާސިރެވެ. 

ހިކިފިނިވެންމާގޭ ނަސީމާ މުހައްމަދު ކަލޭގެފާނާއި ކައިވެނި ބައްލަވައިގެން ލިބިވަޑައިގެންނެވި ބޭފުޅުންނަކީ، އިސްމާއީލް ނާސިރާއި އައިޝަތު ނާސިރެވެ. 

meehun

އިބްރާހިމް ނާސިރު

އަހުމަދު ޒަކީ  (ސާހިބުއްސައާދާ އަހުމަދު ޒަކީ) އަކީ ރާއްޖޭގެ ފަހުގެ ސިޔާސީ ތާރީޚުގައި މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރެއްވި ސްޓޭޓްސްމަނެކެވެ. މިގޮތުން 1972ން 1975 އަށް އަހުމަދު ޒަކީ ރާއްޖޭގެ ބޮޑުވަޒީރު ކަމުގެ މަގާމު އަދާކުރެއްވިއެވެ. މީގެ އިތުރުން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ރައީސްކަން 3 އޮކްޓޯބަރު 1959 ން 1 އޮގަސްޓް 1972 އަށް އަދި 22 ފެބްރުއަރީ 1990 ން 11 ނޮވެމްބަރު 1993 އަށްއަދާކުރެއްވިއެވެ. އަދި ރާއްޖޭގެ އދގެ ދާއިމީ މަންދޫބުކަމާއި އެކި ވުޒާރާތަކުގެ ވަޒީރުކަން، ރައީސް ނާސިރުގެ ދައުރުގައާއި ރައީސް މައުމޫނުގެ ދައުރުގައި އަދާކުރެއްވިއެވެ. 

އަހުމަދު ޒަކީ (ސާހިބުއްސައާދާ އަހުމަދު ޒަކީ) އަކީ ރާއްޖޭގެ ފަހުގެ ސިޔާސީ ތާރީޚުގައި މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރެއްވި ސްޓޭޓްސްމަނެކެވެ. މިގޮތުން 1972ން 1975 އަށް އަހުމަދު ޒަކީ ރާއްޖޭގެ ބޮޑުވަޒީރު ކަމުގެ މަގާމު އަދާކުރެއްވިއެވެ. މީގެ އިތުރުން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ރައީސްކަން 3 އޮކްޓޯބަރު 1959 ން 1 އޮގަސްޓް 1972 އަށް އަދި 22 ފެބްރުއަރީ 1990 ން 11 ނޮވެމްބަރު 1993 އަށްއަދާކުރެއްވިއެވެ. އަދި ރާއްޖޭގެ އދގެ ދާއިމީ މަންދޫބުކަމާއި އެކި ވުޒާރާތަކުގެ ވަޒީރުކަން، ރައީސް ނާސިރުގެ ދައުރުގައާއި ރައީސް މައުމޫނުގެ ދައުރުގައި އަދާކުރެއްވިއެވެ. 

އަހުމަދު ޒަކީ އުފަންވެ ވަޑައިގަތީ 16 އެޕްރީލް 1931 ގައެވެ. އަވަހާރަވީ 15 ނޮވެމްބަރު 1996 ގައެވެ. 

1972 ގައި ގާނޫނު އަސާސީއަށް ގެނެވުނު އިސްލާހުގެދަށުން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ބޮޑުވަޒީރަކު އިންތިޚާބުކުރާގޮތަށް ކަނޑައެޅުނެވެ. އަދި އިންތިޚާބީ ބޮޑުވަޒީރެއްކަމުގައި އަހުމަދު ޒަކީ އިންތިޚާބުކުރެވުނެވެ. އެހެންނަމަވެސް މާގިނަ ދުވަހަކު ޒަކީއަކަށް ބޮޑުވަޒީރުކަމުގައި ހުންނެވޭގޮތެއް ނުވިއެވެ. 1975 ގައި ޒަކީ ބޮޑުވަޒީރުކަމުން ވަކިކޮށް، ދޫނިދޫގައި ބަންދުކުރެވުނެވެ. އެއަށްފަހު ފުވައްމުލަކަށް އަރުވާލެވުނެވެ. ބުނެވޭގޮތުގައި ޒަކީ މަގާމުން ވަކިކޮށް އަރުވާލެއްވުނީ ރައްޔިތުންގެ މެދުގައި، ޚާއްސަކޮށް، މާލޭގެ ބޭފުޅުންގެ މެދުގައި މަގުބޫލުކަން ބޮޑުވެ، ނާސިރުގެ ވެރިކަމަށް ގޮންޖެހުމަކަށް ވާކަމަށް ނާސިރުގެ އަރިސް ބޭފުޅުންނަށް ފެނިގެންނެވެ. ނާސިރުގެ ސިޔާސަތުގެ ފަހު ދުވަސްކޮޅު، ސެޕްޓެމްބަރު 1978ގައި ރައީސްގެ އަފޫއާންމެއްގެ ދަށުން، ޒަކީ މިނިވަންކުރެވުނެވެ. 

އދގެ ދާއިމީ މަންދޫބުކަން

1978 ނޮވެމްބަރު 11 ގައި ރައީސް މައުމޫނު ރައީސްކަމާ ހަވާލުވެ ވަޑައިގެންނެވުމަށްފަހު، ރާއްޖޭގެ އދގެ ދާއިމީ މަންދޫބަކު ކަމުގައި ޒަކީ އައްޔަންކުރެއްވިއެވެ. މިއަށްފަހު 1994ން 1995އަށްވެސް ޒަކީ އަލުން މި މަގާމު އަދާކުރެއްވިއެވެ. 

އަދާކުރެއްވި މަގާމުތައް

1953-1956: ވަޔަރލަސް ޓެލެގްރާފް އޮފިސަރ

1956-1959: ސިލޯނުގައި ހުންނަވާ ރާއްޖޭގެ ސަފީރު

1959-1960: ވަޒީރުލް އައުގާފު (މިނިސްޓްރީ އޮފް ޕަބްލިކް އެންޑޯމަންޓް) ވަޒީރުއްތިޖާރާ ވައްތަންވީން (މިނިސްޓްރީ އޮފް ފުޑް އެންޑް ޓްރޭޑް)

1959-1972: ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ރައީސް

1968-1968: ވަޒީރުއްތިޖާރާ ވައްތަންވީން (މިނިސްޓްރީ އޮފް ފުޑް އެންޑް ޓްރޭޑް)

1968-1975: ވަޒީރުލް ޚާރިޖިއްޔާ (މިނިސްޓަރ އޮފް އެކްސްޓާނަލް އެފެއަރޒް)

1979-1983: ރާއްޖޭގެ އދގެ ދާއިމީ މަންދޫބު

1990-1993: ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ރައީސް

1993-1996: ރާއްޖޭގެ އދގެ ދާއިމީ މަންދޫބު

އަހުމަދު ޒަކީއަކީ ރާއްޖޭގެ ފަހުގެ ވެރިކަމުގައި މުހިމު ދައުރެއް އަދާކުރި ވެލާނާގެއާއި ފާމުދޭރިގެއަށް ނިސްބަތްވާ ބޭފުޅެކެވެ. ޒަކީގެ ބައްޕާފުޅަކީ ފާމުދޭރިގޭ އިބްރާހިމް ޒަކީއެވެ. މަންމާފުޅަކީ ވެލާނާގޭ ރައީސް ނާސިރުގެ ދައްތާފުޅެވެ. ކުރީގެ ޓޫރިޒަމް މިނިސްޓަރ އިބްރާހިމް ހުސައިން ޒަކީ އަކީ ޒަކީގެ ބޭބޭފުޅު ހުސައިން ޒަކީގެ ބޭފުޅެކެވެ.

ޒަކީ ދެ ބޭފުޅަކާ ކައިވެނި ބައްލަވައިގަތެވެ. 

އެއް އަނބިކަނބަލުންނަކީ، އައްސުލްތާން ހަސަން ނޫރައްދީންގެ ދަރިކަނބަލުން، އައްނަބީލާ އަނީސާ ނޫރައްދީން އެވެ. އެ ކައިވެނިން ލިބިވަޑައިގަތް ބޭފުޅަކީ އާމިރު ޒަކީއެވެ. 

ޒަކީ ކައިވެނި ބައްލަވައިގަތް ދެވަނަ ބޭފުޅަކީ، މާންދޫގޭ ފާތުމަތު އިބްރާހިމް ދީދީ (މާންދޫގޭ ފާތުމަތު ތުއްތުގޮމާ) އާއިއެވެ. ތުއްތުގޮމާއަކީ، ރާއްޖޭގެ ރަސްކަންކުރެއްވި، އައްސުލްތާން މުހައްމަދު އިމާދުއްދީންގެ 6 (ހާޖީ އިމާދުއްދީން)ގެ ކާފަދަރިކަނބަލެކެވެ. އެ ރަދުންގެ (މިސުރުގެ ޝަރީފާ ހާނިމްއާއި ކާވެނިބައްލަވައިގެން ލިބިވަޑައިގަތް) ދަރިކަނބަލުން އައްނަބީލާ ގުލިސްތާން އިމާދުއްދީން، އެއްގަމުގޭ އަލްއަމީރު އިބްރާހިމް ފާމުލަދޭރި ކިލެގެފާނާއި ކައިވެނި ބައްލަވައިގެން ލިބިވަޑައިގެންނެވި ބޭފުޅަކީ މާންދޫގޭ ފާތުމަތު ތުއްތުގޮމާއެވެ. 1953ގައި ތުއްތުގޮމާއަށް ރާއްޖޭގެ ރަނިކަމަނާއަށްވުމުގެ ދައުވަތު އެރުވުނެވެ. އެހެނަސް އެކަމަނާ އެމަގާމު ގަބޫލު ނުކުރެއެވީއެވެ. 1 ޖެނުއަރީ 1953 ގައި ގާއިމުކުރެވުނު ފުރަތަމަ ޖުމްހޫރިއްޔާގައި ސެނެޓުގެ ރައީސްކަން ކުރެއްވީ ތުއްތުގޮމާއެވެ. 

އެ ކާވެނިން ލިބިވަޑައިގަތް ބޭފުޅަކީ، އިސްމާއިލް ޝަފީއު (ކުރީގެ މިނިސްޓަރު އިސްމާއިލް ޝަފީއު)އެވެ.  

ލޯމާ

އަށްޑުވަސް މަޖައްލާގެ ފުރަތަމަ އަދަދު

އަށްޑުވަސް ޖެނުއަރީގެ އަދަދު

އިބްރާހިމް ނާސިރު

އަހުމަދު ޒަކީ